Communicatie in coronatijd: gebruik je hart én je verstand

16-04-2020

Door de coronamaatregelen komen we letterlijk op afstand van elkaar en neemt ons online mediagebruik een vlucht. Zonder dat fysieke contact, starend naar je beeldscherm, lonkt maar al te vaak de verleiding om het hart op de tong te dragen. We hebben toch recht op een mening en om die te uiten? In het communicatievak zoeken we juist naar gezonde balans tussen hart en verstand. Hoe vinden we die balans in communiceren tijdens de coronacrisis?

17 miljoen virologen

In tijden van corona, social distance en quarantaine verloopt communicatie nóg vaker via de digitale weg. We evalueren de dag op Instagram, vragen anderen via LinkedIn over de perikelen van het thuiswerken en verleiden elkaar via Facebook om mee te doen aan de zoveelste #stayathome-challenge. Net als thuis aan de keukentafel komt wat we online zeggen vaak recht vanuit het hart, of in sommige gevallen zelfs vanuit de onderbuik. Niet voor niets hoorde ik laatst iemand zeggen dat Nederland in enkele weken tijd 17 miljoen virologen rijker is.

Onaangename verrassingen

Maar is het wel verstandig om je hart op de tong te dragen? De ervaring leert: meestal niet. Zeker in crisistijd, naast een toenemende hoeveelheid online nepnieuws én gebrek aan sociale contacten, lijkt het alsof het hart steeds vaker onbegrensd de weg naar de tong vindt. Zo leidden complottheorieën op Facebook over een verband tussen 5G en corona al meerdere keren tot brandstichting bij 5G-zendmasten. Terwijl de mensen die er verstand van hebben niet genoeg kunnen benadrukken dat dat verband er écht niet is. Zulke complottheorieën bewijzen aan de ene kant dat persoonlijke verhalen helpen om je boodschap kracht bij te zetten, maar ook dat je voor onaangename verrassingen komt te staan als je niet goed over de gevolgen nadenkt.

Hoofd boven hart, hart boven onderbuik

Balans vinden tussen je verstand en je hart kan dus best lastig zijn. Verhelderend in dat opzicht was het YouTube-kanaal waar ik terechtkwam, op zoek naar een online yogales voor thuis. De yoga-docente begon haar les met hoe belangrijk lichaamshouding is. “Head over heart, heart over abdomen”, zei ze. Toen ik na de les haar woorden op me in liet werken realiseerde ik dat dat niet alleen maar over je fysieke houding gaat. Denk eerst na over het effect van je verhaal, reageer nooit alléén intuïtief. Een belangrijke les die we in het communicatievak al vaak toepassen, maar waar we in de coronacrisis nog veel van kunnen leren.

Intelligent in verbinding

Premier Rutte sprak in maart al van een intelligente lockdown: ga alléén naar buiten als dat écht nodig is. En doe dat zo verstandig mogelijk; houd afstand, laat je niet verleiden om te dicht bij elkaar te komen. Head over heart, heart over abdomen. Een goede balans tussen hoofd en hart kan bovendien leiden tot prachtige en creatieve initiatieven, zoals deze verzameling kleine lichtpuntjes waarmee je zélf mensen kunt helpen. Met head over heart, heart over abdomen zijn we dus niet ‘intelligent opgesloten’, maar staan we juist intelligent met elkaar in verbinding.